T24 Haber Merkezi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Amerika ilgilerinde son devirde yaşanan olumlu havadan memnuniyet duyduklarını belirterek, “5 Kasım’da düzenlenecek olan Amerika başkanlık ve kongre seçimlerini tüm dünya üzere biz de yakından takip ediyoruz. Seçimler sonucunda lider kim olursa olsun Amerika’ya bakışımız ve ilgilerimizdeki üst seviyeli diyaloğumuz değişmeyecektir” dedi.
öÖte yandan Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin ulusal güvenliğini ilgilendiren kimi bahislerde ABD idaresiyle görüş ayrılıklarının hala devam ettiğini belirterek, “bir kere daha PKK, PYD, YPG ve FETÖ’ye verilen dayanağın sonlandırılması” davetinde bulundu. Erdoğan, “NATO müttefikimiz Amerika’nın Türkiye’ye yönelik uyguladığı önlemler ve savunma sanayi kısıtlamaları inanç hissini negatif biçimde etkiliyor. CAATSA yaptırımlarının ve F-35 programından çıkarılmamızın müttefiklik ruhuna karşıt olduğu da çok açıktır” tabirlerini kullandı.
Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Konseyi’ne katılmak üzere New York’ta bulunan Erdoğan, Türkevi’nde ABD’de faaliyet gösteren kimi niyet kuruluşu temsilcileriyle bir ortaya geldiği yuvarlak masa toplantısında konuştu. Cumhurbaşkanı, milletlerarası niyet kuruluşlarının pahalı temsilcileriyle bir ortaya gelmekten duyduğu memnuniyeti tabir ederek, Türk dış siyaseti perspektifinden global ve bölgesel gelişmelere, meydan okumalara dair bir ufuk tipi yapmak istediğini söyledi.
Temel prensiplerinin dostlukları güçlendirmek, uyuşmazlıkları azaltmak ve barışın tesisini temin etmek olduğunu belirten Erdoğan, Türkiye olarak memleketler arası hukuka, devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygıyı vazgeçilmez gördüklerini, bugünün dünyasında bu unsurlara her zamankinden daha fazla gereksinim olduğunu vurguladı.
“Artık ne 1945’in ne Soğuk Savaş’ın ne de tek kutuplu nizamın şartlarında yaşıyoruz”
Erdoğan, global meydan okumalar, bunlarla çabada yaşanan zorluk ve belirsizlikler, bölgesel çatışmalar ve insani krizlerin herkesin malumu olduğunu lisana getirerek, “Neredeyse her gün yeni bir krize, yeni bir çatışmaya gözlerimizi açıyoruz. Bu tablo karşısında çok taraflılığın güçlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Artık ne 1945’in ne Soğuk Savaş’ın ne de tek kutuplu sistemin şartlarında yaşıyoruz.” tabirlerini kullandı.
“Birleşmiş Milletlerin ıslahata gereksinimi var”
Birleşmiş Milletler başta olmak üzere global sistemin daha adil ve temsil kabiliyeti yüksek hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Her krizde şu acı gerçeğe şahit oluyoruz. Bir tarafta insanlığın ortak vicdanını, ortak aklını yansıtan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve aldığı kararlar var. Öbür tarafta alınan her kararı Güvenlik Kurulu’nda veto gücüne sahip 5 adet ayrıcalıklı ülke var. Yıllardır çözümsüzlüğe mahkum edilen her sıkıntıda 5 ülkenin keyfi, çıkarı, öncelikleri, Genel Kurul’daki yüzlerce ülkenin iradesini yok sayıyor. ‘Dünya beşten büyüktür’ derken tam olarak işte bu çarpık yapıya dikkat çekiyorum. Birleşmiş Milletlerin ıslahata gereksinimi olduğunu herkes kabul ediyor lakin bunu hayata geçirecek adımlar atılmıyor. Giderek fonksiyonsuz hale gelen Birleşmiş Milletler sisteminin yükünü ise çoklukla çatışma bölgelerindeki siviller, açlıkla boğuşan mazlumlar, yani sistemin çalışmasına en fazla gereksinimi olan beşerler çekiyor. Biz bu ıslahat davetini her yerde, her fırsatta lisana getirmeyi sürdüreceğiz. Bu bahis, yarın ‘Geleceğin Zirvesi’ programında yapacağım konuşmanın özünü teşkil edecek.”
“Netanyahu hükümeti savaşı bölgeye yaymak için her yolu denemektedir”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7 Ekim’den bu yana Gazze’de yaşanan katliamı içleri kanayarak takip ettiklerini söyledi.
İsrail’in ataklarında hayatını kaybeden 41 bini aşkın Gazzeli sivilin üçte ikisinin bayan ve çocuklardan oluştuğuna dikkati çeken Erdoğan, şöyle konuştu:
“Gazze’de tam manasıyla bir insani felaket yaşanmaktadır. 1,9 milyon insan yerlerinden edilmiş durumda. Gazze’deki su kaynaklarının yüzde 70’i, fırınların yüzde 75’i tahrip oldu. Sıhhat merkezlerinin yüzde 95’i kısmen yahut büsbütün ziyan gördü. 150 bin konut büsbütün, 200 bin konut kısmen yıkıldı, 80 bin konut oturulamaz hale geldi. Pak su kaynaklarına ulaşmak neredeyse mümkün değil. Hepatit, çocuk felci ve dizanteri üzere hastalıklar ürkütücü boyutlara vardı.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, insanların acil gereksinim duyduğu yardımların yalnızca 4’te birinin girişine müsaade verildiğini belirterek, Gazze halkının yalnızca bombalarla değil, açlıkla ilaçsızlıkla susuzlukla da katledilmeye çalışıldığını anlattı.
Kalıcı ateşkesin sağlanması ve insani yardımların manisiz akışının temininin öncelikleri olduğunu tabir eden Erdoğan, “Netanyahu hükümeti savaşı bölgeye yaymak için her yolu denemektedir. Buna fırsat verilmemesi gerektiğini her fırsatta söylüyoruz. Milletlerarası toplumun İsrail üzerindeki baskıları ağırlaştırması kaidedir.” dedi.
“Terör örgütlerine karşı verdiğimiz çaba yalnızca Türkiye’nin değil bölgenin de güvenliği içindir”
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın herkesin gözleri önünde büyük bir insani trajediye dönüştüğünü lisana getiren Erdoğan, “Savaşın başından itibaren adil bir barışın tesisi için çaba gösterdik, gösteriyoruz. İstanbul’daki müzakereler, Türkiye’nin sergilediği faal rolün muvaffakiyetini kanıtlamıştır. Lakin bu uğraşların hedefine ulaşması muhakkak lobiler tarafından istenmedi. Biz her halükarda savaşın daha fazla yıkıma yol açmadan sona ermesi için elimizden geleni yapıyoruz ve yapacağız.” diye konuştu.
Azerbaycan’la ve Ermenistan’la birlikte Güney Kafkasya’da kalıcı barış ve istikrar ismine değerli bir fırsat yakaladıklarını belirten Erdoğan, Balkanlar’da yürüttükleri yapan diplomasi ve Ortadoğu’da barış, istikrara yönelik teşebbüsler sayesinde bölgesel rollerini pekiştirdiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Komşularımız Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünü desteklerken bu iki ülkenin topraklarından ülkemizi maksat alan her çeşit tehdide karşı kararlılıkla uğraş ediyoruz. PKK, PYD, YPG, DEAŞ, FETÖ üzere terör örgütlerine karşı verdiğimiz gayret yalnızca Türkiye’nin değil bölgenin de güvenliği içindir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye, NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biridir”
“Türkiye-Amerika münasebetlerinde son devirde yaşanan olumlu havadan memnuniyet duyuyoruz.” diyen Erdoğan, ikili ilgilerin kapsamlı halde ele alındığı stratejik düzeneğin son toplantısının mart ayında Washington’da düzenlendiğini anımsattı.
Erdoğan, bu toplantıda terörle çabadan, savunma sanayine, güçten iklim ve etraf hususlarına kadar yeni istişare düzeneklerinin tesis edildiğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz 30 milyar doları geçse de biz bu sayısı 100 milyar dolar düzeyine çıkarabileceğimiz kanaatindeyiz. Ulusal güvenliğimizi ilgilendiren birtakım bahislerde Amerikan idaresiyle görüş ayrılıklarımız hala devam ediyor. Amerikalı dostlarımızla her vesileyle PKK, PYD, YPG ve FETÖ’ye verilen takviyenin sonlandırılmasına dair beklentilerimizi paylaşıyoruz. NATO müttefikimiz Amerika’nın Türkiye’ye yönelik uyguladığı önlemler ve savunma sanayi kısıtlamaları inanç hissini aksi halde etkiliyor. CAATSA yaptırımlarının ve F-35 programından çıkarılmamızın müttefiklik ruhuna muhalif olduğu da çok açıktır.” tabirlerini kullandı.
Kongrede beklemekte olan savunma sanayi ihraç lisans müracaatlarının bir an evvel sonuçlandırılmasının isabetli olacağını lisana getiren Erdoğan, konuşmasını şöyle tamamladı:
“5 Kasım’da düzenlenecek olan Amerika başkanlık ve kongre seçimlerini tüm dünya üzere biz de yakından takip ediyoruz. Seçimler sonucunda lider kim olursa olsun Amerika’ya bakışımız ve ilgilerimizdeki üst seviyeli diyaloğumuz değişmeyecektir. Türkiye, NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biridir. Tıpkı vakitte Avrupa Birliği’ne tam üyelik perspektifi olan bir ülkeyiz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken, doğuya ihmal nazarıyla bakmıyoruz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken doğuyu ihmal etmiyoruz. Gerek Şangay İşbirliği Teşkilatı, gerek BRICS, gerekse ASEAN’la diyalog yerinizi güçlendirmekte kararlıyız. Bu mevzuda son devirde kritik adımlar attık. Çok farklı bir iklim yakaladık. Ülkemizin çıkarlarını merkeze alan Türkiye eksenli bir anlayışla farklı bölgesel teşkilatlarla işbirliğimizi daha da ilerleteceğiz.”